της Ρένας Φλωρεντή
Είμαι αρκετά χαρούμενη που και φέτος μύρισε η εκκλησά1 «αργανιές»2 την ημέρα της Πεντηκοστής.
Το γονάτισμα πάνω στις «αργανιές» είναι ένα παμπάλαιο έθιμο που το βρήκαμε από τους παππούδες και πάει από γενιά σε γενιά.
Τ(τ)υμούμαι3 που ηφώνατζεν4 η νανά5 μου το Λευτερώ6:
- “Μαρή Ρηνώ, να πάμενε7 να μαδέψουμε8 αργανιές, να τις φήκουμεν9 όξω να φύουνε10 τα μαμούνια11, γιατί αύριο θα τις τυλίξουμεν12 στο πεσκίρι13 τ’ άσπρο και θα τις πάρουμένε14 στην εκκλησά να γονατίσουμεν».
Και έτσι όλα αυτά τα χρόνια, αποβραδίς της Πεντηκοστής, οι νοικοκυραίοι ματζεύουν15 τις αργανιές, φτιάχνουν το δεματάκι τους, τις τυλίουν16 σε ένα πεσκίρι και πάνε στην εκκλησά.
Εκεί ο παππάς διαβάζει τις τρεις ευχές μπροστά στην Ωραία Πύλη, καλώντας τους πιστούς να κλίνουν στα γόνατα (να γονατίσουν). Αυτό γίνεται τρεις φορές. Γονατισμένος και ο παπάς διαβάζει κάθε φορά τις ευχές καθαρά και μεγαλόφωνα, για να μας συγχωρήσει ο καλός Θεός από τα αμαρτήματά μας, για να μας δίνει τα πλούτη και τα ελέη του, να μας προστατεύει από κάθε κακό και, τέλος, την τρίτη φορά οι ευχές αναφέρονται στην ανάπαυση και τη λύτρωση των κεκοιμημένων.
Η μυρωδιά της ρίγανης είναι διάχυτη μες στην εκκλησία, μοσχομυρίζει έντονα, λες και ψήνουν πατάτες στο φούρνο, ιδιαίτερα όταν οι πιστοί γονατίζουν πάνω στα πεσκίρια τους. Για να πω την αλήθεια, φέτος μετάνιωσα που δεν είχα κι εγώ το δικό μου πεσκίρι με τις αργανιές, αφού στην ηλικία μου είναι τόσο σκληρό να γονατίζεις κατευθείαν στο πλακάκι!!!
Μετά την εκκλησία οι Λεριοί κρεμούν τις ευλογημένες αργανιές πάνω στα δέντρα, τις συκιές, τις ελιές, τις απιδιές17 και σε όλα τα καρποφόρα για να τα ρινιάσουν18, να πάρουν δηλαδή ευλογία και να καρποφορήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο.
1εκκλησά: εκκλησιά
2αργανιά: ρίγανη
3τ(τ)υμούμαι: θυμάμαι
4ηφώνατζεν: φώναζε
5νανά: νονά
6το Λευτερώ: η Ελευθερία
7πάμενε: πάμε
8μαδέψουμε: μαζέψουμε
9φήκουμε: αφήσουμε
10φύουνε: φύγουνε
11μαμούνια: έντομα, ζουζούνια
12τυλιξουμένε: τυλίξουμε
13πεσκίρι: πετσέτα
14πάρουμένε: πάρουμε
15ματζεύουν: μαζεύουν
16τυλίουν: τυλίγουν
17απιδιές: αχλαδιές
18ρινιάσουν: να έχουν πλούσια καρποφορία